ลิลิตเพชรมงกุฎ : วรรณคดีไทยสมัยธนบุรี

ลิลิตเพชรมงกุฎ  1 ลิลิตเพชรมงกุฎ แต่งเป็นลิลิตสุภาพ คือ ประกอบด้วย ร่ายสุภาพ และ โคลงสี่สุภาพ เนื้อเรื่องเป็นนิทานที่เวตาลเล่าถวายพระวิกรมาทิตย์ เนื้อหา  ลิลิตเพชรมงกุฎ เป็นลิลิตที่แต่งขึ้นโดยอาศัยวรรณคดีอินเดียภาคภาษาสันสกฤต เรื่อง เวตาลปัญจวีสติ ซึ่งแต่งโดย ศวิทาส ผู้แต่ง หลวงสรวิชิต

ลิลิตเพชรมงกุฎ สมเด็จพระศรีสวรินทิรา บรมราชเทวี พระพันวัสสามาตุจฉาเจ้า โปรดให้ พิมพ์ เมื่อปีมะโรง พ ศ ๒๕๒๑ พิมพ์ที่โรงพิมพ์ โสภณพิพรรฒธนากร Page 2 Page 3 กรมหลวงอนุรักษ์เทเวศร์ มีบรรดาศักดิ์เป็นหลวงสรวิชิต นายด่านเมืองอุทัยธานี และได้แต่ง วรรณคดี 2 เรื่องคือ ลิลิตเพชรมงกุฎ และเรื่องอิเหนาคำฉันท์ ในตอนปลายรัชกาลสมเด็จ

ลิลิตเพชรมงกุฎ ; คืออาตมจงกรมใน, ป่าช้า ; ราตรีสำรวมใจ, ภาเวศ อยู่นา ; ยักษินีหนึ่งกล้า, แวดเข้ามากิน ฯ ; ๏ ฉีกชิ้นพฤฒิภาคย์ให้, เป็นสอง ; ดูดกินโลหิตหนอง, น่องน้ำ  ลิลิตเพชรมงกุฎ ลิลิตเพชรมงกุฏ เป็น ลิลิต ที่แต่งจากนิทานเรื่อง เพชรมงกุฎ ซึ่งปริศนาธรรมเรื่องหนึ่งจาก นิทานเวตาล ประพันธ์ใหม่ โครงเรื่องประกอบด้วย นมัสการพระอิศวรแลพระมหากษัตริย์