ถ้าไม่มีโคลนตม ก็ไม่มีดอกบัว ถ้าไม่มีความทุกข์ ก็ไม่มีความสุขที่แท้จริง

ในโคลนเต็มไปด้วยสิ่งนี้ แทบไม่เชื่อเมื่อมาจับปลาใต้โคลนตม ฝีมือขั้นเทพทีม โคลนตม spontaneous generation, สิ่งมีชีวิตสามารถเกิดขึ้นได้เองจากสิ่งไม่มีชีวิต, ทฤษฎีที่เชื่อว่าสิ่งมีชีวิตมีกำเนิดมาจากสิ่งไม่มีชีวิตได้โดยตนเอง ไม่ใช่โดยวิวัฒนาการ เช่น เชื่อว่าปลาเกิดมาจากโคลนตม [พจนานุกรมศัพท์ โคลนตม มีโคลนตม จึงมีดอกบัว อนาคตวันข้างหน้า ย่อมขึ้นกับวันนี้ที่เราลิขิตในแต่ละขณะ ผู้เขียน คุรุอตีศะ สำนักพิมพ์ คุณชื่นจิต ชีววิริยะ

โคลนตม มีสุภาษิตนึงที่ผมชอบมากคือ “สองคนยลตามช่อง คนหนึ่งมองเห็นโคลนตม อีกคนตาแหลมคม เห็นดวงดาวอยู่พราวพราย” แปลโดยเจษฏาจารย์ ฟ